Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας - Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
Κοινωνική Ανθρωπολογία
Σχεδιάζοντας το Μουσείο της Πόλης του Βόλου: ιστορική έρευνα και ανάπτυξη καινοτόμων διαδραστικών περιβαλλόντων για τη διάχυση της επιστημονικής γνώσης - DEMUCIV (2011-2015)
Χρηματοδότηση: Υπουργείο ΠΔΒΜΘ, Ευρωπαϊκή Ένωση, ΕΣΠΑ
Επιστημονικός Υπεύθυνος: Γιώργος Παπακωνσταντίνου (ΤΑΜ – ΠΘ)
Επιστημονική Υπεύθυνη ανθρωπολογικής έρευνας: Ρίκη Βαν Μπούσχοτεν (ΙΑΚΑ)
Στόχοι του προγράμματος είναι η ιστορική και ανθρωπολογική μελέτη του αστικού φαινομένου στην Ελλάδα με επίκεντρο την πόλη του Βόλου, η παραγωγή βάσης δεδομένων, καθώς και διαδραστικών εφαρμογών και πιλοτικών εκθεμάτων για το σχεδιαζόμενο νέο Μουσείο Πόλης. Ο Βόλος επιλέχθηκε ως ερευνητικό πεδίο, γιατί είναι μια σχετικά «νέα» πόλη που συνδέεται με τις απαρχές του αστικού φαινομένου, αλλά και του εργατικού κινήματος και της πνευματικής πρωτοπορίας στην Ελλάδα, και χαρακτηρίζεται από την πολυσυλλεκτικότητα και την κινητικότητα του πληθυσμού του. Στο πρόγραμμα συνεργάζονται τρεις ερευνητικές ομάδες: η ομάδα του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΠΘ έχει αναλάβει το συντονισμό και τις ψηφιακές εφαρμογές προηγμένης τεχνολογίας, η ομάδα της Σχολής Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ μελετά συγκριτικά τη θέση του Βόλου σε ένα δίκτυο των πόλεων-λιμανιών εντός Ελλάδος και στη Μεσόγειο και η ομάδα του Τμήματος Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του ΠΘ έχει αναλάβει την ιστορική και ανθρωπολογική έρευνα. Ουσιαστικής σημασίας για το πρόγραμμα είναι και η συνεργασία με το Δημοτικό Κέντρο Ιστορίας και Τεκμηρίωσης του Δήμου Βόλου. Η ερευνητική ομάδα του ΙΑΚΑ, με επιστημονική υπεύθυνη τη Ρίκη Βαν Μπούσχοτεν, χωρίζεται σε δύο υπο-ομάδες με διακριτό ρόλο. Η ομάδα των ιστορικών τεκμηριώνει και αναλύει κεντρικές πτυχές της ιστορίας της πόλης σε γραπτές και αρχειακές πηγές, ενώ η ομάδα των ανθρωπολόγων συγκεντρώνει προφορικές μαρτυρίες από τους κατοίκους της πόλης. Τα τεκμήρια που συγκεντρώνονται από την ερευνητική ομάδα του ΙΑΚΑ τροφοδοτούν την ειδικά σχεδιασμένη βάση δεδομένων του προγράμματος, η οποία θα αποτελέσει το κεντρικό εργαλείο για το σχεδιασμό εκθέσεων στο μελλοντικό μουσείο πόλης του Βόλου.
Ερευνητικά αποτελέσματα:
Ελένη Σιδέρη, «Rumour and Migration: Spreading the Word for a Better Life» , Διεθνές Συνέδριο Mobility and Language, Πανεπιστήμιο του Σάλτσμπουργκ Αυστρίας. (Νοέμβριος 2013)
Στο Β’ Συνέδριο Προφορικής Ιστορίας με τίτλο «Η μνήμη αφηγείται την πόλη» (Αθήνα 6-9 Μαρτίου 2014), οργανώθηκε συνεδρία με τίτλο «Σχεδιάζοντας το Μουσείο Πόλης του Βόλου. Ο χώρος, η μνήμη και οι άνθρωποι».
Ιουλία Πεντάζου - Ρίκη Βαν Μπούσχοτεν: «Μίλησέ μου»: μεταφέροντας τις προφορικές μαρτυρίες σε ένα μουσείο πόλης
Ελένη Σιδέρη: Oι «πόλεις» του Βόλου: Μνήμη, Διατοπικότητα και Κινητικότητα
Βασιλική Λάζου: Ο Βόλος στη δεκαετία του 1940. Χαρτογραφώντας μία πόλη σε κρίση
Μαρία Καραστεργίου: «Εμείς οι πρόσφυγες φέραμε το ποδόσφαιρο στο Βόλο…». Το γήπεδο της Νίκης ως τόπος μνήμης, ταυτότητας και ιστορίας των προσφύγων της Νέας Ιωνίας Βόλου