Κοινωνική Ανθρωπολογία

Ιστορία
Αρχαιολογία
Κοινωνική Ανθρωπολογία

Προφορικότητα και η κοινωνική μνήμη του Νομού Μαγνησίας: Ο Βόλος και το Πήλιο στον 20ο αιώνα (2001-2002)

Χρηματοδότηση: Αυτοχρηματοδοτούμενο
Επιστημονική Υπεύθυνη: Ρίκη Βαν Μπούσχοτεν

Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε από το Εργαστήριο Κοινωνικής Ανθρωπολογίας σε συνεργασία με το Δημοτικό Κέντρο Ιστορίας και Τεκμηρίωσης του Δήμου Βόλου.

Αρχική αφετηρία του προγράμματος ήταν η σκέψη ότι η κοινωνική ιστορία του ημι-αστικού χώρου αφήνει ένα κενό στη σύγχρονη ιστοριογραφία. Η περιοχή του Βόλου δεν αποτελεί εξαίρεση. Ωστόσο, η μελέτη αυτής της περιοχής μπορεί να προσφέρει μια ουσιαστική συνεισφορά στην κοινωνική ιστορία των περιφερειακών αστικών κέντρων. Πράγματι, η ιστορία του Βόλου συνδυάζει ορισμένα χαρακτηριστικά, που μαζί συνθέτουν μια πλήρη εικόνα καίριων πτυχών της νεοελληνικής κοινωνικής ιστορίας. Ενδεικτικά αναφέρουμε μερικά από τα στοιχεία αυτά:

  • πρώιμη ανάπτυξη του εργατικού κινήματος
  • διαμόρφωση της πόλης σε βιομηχανικό κέντρο και αποβιομηχάνιση στη μεταπολεμική περίοδο
  • παρουσία του λιμανιού
  • εισροή εσωτερικών μεταναστών αρχικά στο μεσοπόλεμο και στη συνέχεια μετά τον εμφύλιο
  • μαζική παρουσία προσφύγων Μικρασιατών και διαμόρφωσή τους σε βασικό συστατικό στοιχείο της εργατικής τάξης
  • μαζική ανάπτυξη του αντιστασιακού κινήματος στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο
  • στενή σύνδεση της πόλης με τα χωριά του Πηλίου
  • ραγδαία ανάπτυξη της πόλης μετά το 1950 και ανασύνθεση του αστικού πληθυσμού

Ο άμεσος σκοπός του προγράμματος ήταν η δημιουργία αρχείου προφορικών μαρτυριών, μιας «Τράπεζας Μνήμης», από την οποία μπορούν να αντλήσουν πρωτογενές υλικό τόσο οι ερευνητές διαφόρων επιστημονικών κλάδων, όσο και οι φοιτητές του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας για την εκπόνηση διπλωματικών ή μεταπτυχιακών εργασιών και διδακτορικών διατριβών. Πραγματοποιήθηκαν 13 συνεντεύξεις με πρώην εργάτες, εργάτριες, υπαλλήλους και συνδικαλιστές της καπνοβιομηχανίας Ματσάγγου. Το υλικό αυτό απομαγνητοφωνήθηκε, ευρετηριάστηκε, ταξινομήθηκε και στη συνέχεια κατατέθηκε στο Εργαστήριο Κοινωνικής Ανθρωπολογίας.

ΙΑΚΑ: Κεντρική σελίδα Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας