Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας - Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
Αναζήτηση στο αρχείο εκδηλώσεων
Αρχαιοαστρονομία και Αρχαιολογία του Ουρανού στην Πομπηία
- Διάλεξη της Ilaria Cristofaro με θέμα "Archaeoastronomy and Skyscape Archaeology at Pompei: Foundations in Light and Time"
- 26/11/2025 και ώρα 19:00
- αιθ. Πολυμέσων
Η Ilaria Cristofaro είναι μεταδιδακτορική υπότροφος Marie Sklodowska-Curie στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Διερευνά τον χρόνο των εορτών σε ελληνικούς ναούς χρησιμοποιώντας αρχαιολογία, τοπογραφία και αστρονομία, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Επιστήμης Κληρονομιάς του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας της Ιταλίας. Το διδακτορικό της στην Κλασική Αρχαιολογία με θέμα την αρχαιοαστρονομία το απέκτησε το 2023 από το Πανεπιστήμιο Vanvitelli της Καμπανίας. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου στην Πολιτιστική Αστρονομία (Πανεπιστήμιο της Ουαλίας) και πτυχίου (BSc) στην Αστρονομία (Πανεπιστήμιο της Μπολόνια).
Η διάλεξη θα δοθεί στα αγγλικά.
Περίληψη
Η Πομπηία αποτελεί έναν από τους πιο εξαιρετικούς αρχαιολογικούς χώρους στον κόσμο, καθώς διατηρήθηκε κάτω από μέτρα τέφρας και πέτρας μετά την έκρηξη του Βεζούβιου το 79 μ.Χ. Ενώ η ρωμαϊκή πόλη είναι γνωστή, η παλαιότερη προέλευσή της παραμένει πιο ασαφής. Ιδρυμένη γύρω στο 600 π.Χ. από πρωτοαστικές κοινότητες ιταλικών-ετρουσκικών της κοιλάδας Σάρνο, η Πομπηία προέκυψε από μια συνοικιστική διαδικασία που αντανακλούσε τους βαθιούς πολιτιστικούς και οικονομικούς μετασχηματισμούς που συνέβαιναν στη νότια Ιταλία μεταξύ του 8ου και του 7ου αιώνα π.Χ. Η παλαιότερη τοπογραφία, που διατηρείται στα μαλακά, σκούρα γκρίζα θεμέλια από τόφφο (pappamonte) μέσα στο τείχος των 66 εκταρίων, αποκαλύπτει μια αστική δομή που ενσωμάτωνε ιερούς, οικιακούς και αγροτικούς χώρους.
Πρόσφατες έρευνες έχουν προσφέρει νέες γνώσεις για την τελετουργία ίδρυσης της Πομπηίας και τον αστικό μορφολογικό σχεδιασμό της, που πιθανότατα σχεδιάστηκε σε σχέση με τις ακραίες θέσεις του ήλιου στα ηλιοστάσια. Οι κύριοι αστικοί άξονες ευθυγραμμίζονται με την ανατολή του ηλίου κατά το θερινό ηλιοστάσιο, παράγοντας μια εντυπωσιακή ιεροφανία την αυγή, ενώ ο παλαιότερος ναός (περίπου 550 π.Χ.) είναι προσανατολισμένος προς τη δύση του ηλίου την ίδια ημέρα. Αυτά τα αρχαιοαστρονομικά μοτίβα αποκαλύπτουν πώς η αστική μορφή της Πομπηίας είχε τις ρίζες της σε μια κοσμολογική τάξη, σηματοδοτώντας τόσο τον χώρο όσο και τον χρόνο, με την έναρξη του Πομπηιανού έτους να συμπίπτει με τη νέα σελήνη μετά το θερινό ηλιοστάσιο, όπως μαρτυρούν τα μεταγενέστερα ρωμαϊκά ημερολόγια.