Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας - Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
Παρουσίαση του ΠΜΣ «Αρχαιολογία πεδίου και υλικός πολιτισμός»
Το Π.Μ.Σ. «Αρχαιολογία Πεδίου και Υλικός Πολιτισμός», το μοναδικό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών στη χώρα μας με αυτή τη θεματική, οργανώνεται και λειτουργεί από τον Τομέα Αρχαιολογίας του Τμήματος Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (Ι.Α.Κ.Α.) του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Στόχος του προγράμματος είναι η παροχή υψηλού επιπέδου μεταπτυχιακής εκπαίδευσης στο επιστημονικό πεδίο της αρχαιολογίας πεδίου και στη μελέτη και προβολή του υλικού πολιτισμού.
- Διάρκεια σπουδών: 1½ έτος
- Σεμινάρια (με φυσική παρουσία): 1ο και 2ο εξάμηνο.
- Συμμετοχή σε αρχαιολογική έρευνα πεδίου: 1 μήνας.
- Εκπόνηση διπλωματικής εργασίας: 3ο εξάμηνο.
Email: pmsa@uth.gr
Το πρόγραμμα αποσκοπεί στην εκπαίδευση και εξειδίκευση νέων επιστημόνων, κυρίως προερχόμενων από τις επιστημονικές περιοχές της αρχαιολογίας, στην αρχαιολογική έρευνα πεδίου και στη μελέτη και προβολή του υλικού πολιτισμού, συνδυάζοντας τόσο θεωρητική, όσο και πρακτική κατάρτιση. Στη θεωρητική κατάρτιση εντάσσονται σεμινάρια σε παραδοσιακά και νέα αντικείμενα (επιφανειακή έρευνα, ενάλια αρχαιολογία, πολιτισμική διαχείριση, κοινωνική αρχαιολογία, ερμηνευτικές προσεγγίσεις της εικονογραφίας), που καλύπτουν ένα ευρύ χρονολογικό φάσμα, από την Εποχή του Λίθου έως και την Μετα-Βυζαντινή περίοδο.
Στην πρακτική κατάρτιση των μεταπτυχιακών φοιτητών συμβάλλουν εξειδικευμένα σεμινάρια που αφορούν υποενότητες της αρχαιολογίας, εκπαιδευτικές εκδρομές σε αρχαιολογικούς χώρους και Μουσεία ανά την Ελλάδα, αλλά και η υποχρεωτική συμμετοχή των φοιτητών σε ένα από τα πολυάριθμα ενεργά ανασκαφικά προγράμματα του τομέα αρχαιολογίας, χερσαία και υποβρύχια, τα οποία δίνουν τη δυνατότητα στους μεταπτυχιακούς φοιτητές να εξοικειωθούν με διαφορετικές μεθόδους έρευνας πεδίου και να αποκτήσουν πολύτιμη πρακτική εμπειρία σε θέσεις ευθύνης.
Το Π.Μ.Σ. απονέμει Δίπλωμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Δ.Μ.Σ.) με τίτλο: «Αρχαιολογία πεδίου και υλικός πολιτισμός» (Μ.Α. in Field Archaeology and Material Culture). Η επιστημονική ειδίκευση των πτυχιούχων (Προϊστορική, Κλασική, Βυζαντινή ή Ενάλια αρχαιολογία) προκύπτει από το είδος των μαθημάτων που παρακολούθησαν και το θέμα της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας που θα εκπονήσουν.
Το Π.Μ.Σ. δεν έχει δίδακτρα
Για υποτροφίες, βλ. Επικαιροποιημένο Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας του Π.Μ.Σ..
Η εισαγωγή στο Π.Μ.Σ. στις αρχές κάθε ακαδημαϊκού έτους (Σεπτέμβριο), γίνεται με ηλεκτρονική κατάθεση φακέλου και προφορική συνέντευξη.
Στο Π.Μ.Σ. γίνονται δεκτοί κατά κύριο λόγο πτυχιούχοι Α.Ε.Ι. της ημεδαπής ή ομοταγών αναγνωρισμένων ιδρυμάτων της αλλοδαπής, με κατεύθυνση Αρχαιολογίας. Επί της αποδοχής υποψηφιοτήτων που προέρχονται από Τμήματα με συναφές γνωστικό αντικείμενο, αποφαίνεται η Συντονιστική Επιτροπή (Σ.Ε.) με τον Διευθυντή του Μεταπτυχιακού, συνεκτιμώντας συνολικά τα προσόντα του κάθε υποψηφίου.
Το Π.Μ.Σ. έχει διάρκεια τρία ακαδημαϊκά εξάμηνα πλήρους φοίτησης και διαρθρώνεται σε τρία μέρη:
- το θεωρητικό μέρος, με μαθήματα σεμιναριακού χαρακτήρα που προσφέρονται στα δύο πρώτα εξάμηνα,
- το πρακτικό μέρος, με συμμετοχή σε ανασκαφή του Τομέα Αρχαιολογίας για διάστημα τουλάχιστον ενός μήνα (κατά τη θερινή περίοδο), και
- το συγγραφικό/ερευνητικό μέρος, με την εκπόνηση διπλωματικής εργασίας κατά το τρίτο εξάμηνο σπουδών.
Στα δύο πρώτα εξάμηνα ο φοιτητής υποχρεούται να παρακολουθήσει επιτυχώς συνολικά έξι (6) σεμιναριακά μαθήματα. Τα σεμιναριακά μαθήματα καλύπτουν 13 εβδομάδες διδασκαλίας (τρεις ώρες διδασκαλίας εβδομαδιαία). Κατά το πρώτο εξάμηνο ο φοιτητής υποχρεούται να παρακολουθήσει δύο υποχρεωτικά σεμινάρια και ένα σεμινάριο επιλογής, από τρία προσφερόμενα, ενώ το δεύτερο εξάμηνο, ένα ακόμα υποχρεωτικό σεμινάριο και δύο σεμινάρια επιλογής από τέσσερα προσφερόμενα. Το υποχρεωτικό μάθημα του εαρινού εξαμήνου μπορεί να είναι σπονδυλωτού χαρακτήρα. Κάθε σεμιναριακό μάθημα έχει βαρύτητα 10 πιστωτικών μονάδων (ECTS) (συνολική βαρύτητα 60 πιστωτικών μονάδων).
Η παρακολούθηση των σεμιναριακών μαθημάτων όπως και η συμμετοχή στην αρχαιολογική έρευνα πεδίου είναι υποχρεωτικές. Το ανώτερο όριο των επιτρεπόμενων απουσιών για κάθε μάθημα ορίζεται σε δύο απουσίες. Σε περίπτωση που οι απουσίες φοιτητή/φοιτήτριας ξεπερνούν το ανωτέρω όριο σε ένα ή παραπάνω των μαθημάτων, τίθεται θέμα διαγραφής του/της. Το εν λόγω θέμα εξετάζεται από τη Συντονιστική Επιτροπή (Σ.Ε.), η οποία γνωμοδοτεί σχετικά στη Συνέλευση του Τμήματος.
Μετά το τέλος του δεύτερου εξαμήνου, κατά τη διάρκεια της θερινής περιόδου, οι φοιτητές/τριες υποχρεούνται να συμμετάσχουν σε ανασκαφή ή άλλη έρευνα πεδίου που διεξάγει ή στην οποία μετέχει διδάσκων/ουσα του Τομέα Αρχαιολογίας, για ελάχιστο χρονικό διάστημα ενός μηνός (4 εβδομάδες) (βαρύτητα 30 πιστωτικών μονάδων).
Στο τρίτο εξάμηνο ο φοιτητής υποχρεούται να εκπονήσει μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία ειδίκευσης. Η εργασία, έκτασης 20.000-30.000 λέξεων (εκτός βιβλιογραφίας), θα πρέπει να παραδίδεται στο τέλος του γ’ εξαμήνου (βαρύτητα 30 πιστωτικών μονάδων).
Ένα ενδεικτικό πρόγραμμα σπουδών με τις αντίστοιχες πιστωτικές μονάδες παρατίθεται στον παρακάτω πίνακα:
|
1ο εξάμηνο |
2ο εξάμηνο |
||||
|
α/α |
Υποχρεωτικά μαθήματα/σεμινάρια |
ECTS |
α/α |
Υποχρεωτικά μαθήματα/σεμινάρια |
ECTS |
|
1 |
Αρχαιολογική έρευνα πεδίου: Θεωρία και Πράξη |
10 |
1 |
Σεμινάριο με θεματική που αφορά την έρευνα πεδίου |
10 |
|
2 |
Ενάλια αρχαιολογία |
10 |
α/α |
Μαθήματα/Σεμινάρια υποχρεωτικά κατ’ επιλογή |
ECTS |
|
α/α |
Μαθήματα/Σεμινάρια υποχρεωτικά κατ’ επιλογή |
ECTS |
1 |
Θέματα Προϊστορικής Αρχαιολογίας ΙΙ |
10 |
|
1 |
Θέματα Προϊστορικής Αρχαιολογίας Ι |
10 |
2 |
Θέματα Κλασικής Αρχαιολογίας IΙ |
10 |
|
2 |
Θέματα Κλασικής Αρχαιολογίας I |
10 |
3 |
Θέματα Βυζαντινής αρχαιολογίας ΙΙ |
10 |
|
3 |
Θέματα Βυζαντινής αρχαιολογίας Ι |
10 |
4 |
Θέματα Ενάλιας αρχαιολογίας |
10 |
|
Δύο υποχρεωτικά σεμινάρια και ένα σεμινάριο κατ’ επιλογή (σύνολο 30 ECTS) |
Ένα υποχρεωτικό σεμινάριο και δύο σεμινάρια κατ’ επιλογή (σύνολο 30 ECTS) |
||||
|
Θερινή περίοδος |
|||||
|
Συμμετοχή σε αρχαιολογική έρευνα πεδίου (30 ECTS) |
|||||
|
3o εξάμηνο |
|||||
|
Εκπόνηση διπλωματικής εργασίας (30 ECTS) |
|||||
Για την απόκτηση του Δ.Μ.Σ. απαιτείται η συμπλήρωση 120 πιστωτικών μονάδων (ECTS), οι οποίες προκύπτουν από την:
- Υποχρεωτική παρακολούθηση και επιτυχή εξέταση σε έξι (6) σεμιναριακά μαθήματα. Κάθε μάθημα αντιστοιχεί σε 10 πιστωτικές μονάδες (σύνολο 60 πιστωτικών μονάδων ECTS).
Ο συγκεκριμένος αριθμός πιστωτικών μονάδων προκύπτει (σε εβδομαδιαία βάση) από:
- Την παρακολούθηση της διδασκαλίας,
- Την ενεργή συμμετοχή κατά τη διάρκεια των μαθημάτων,
- Την προετοιμασία για εκπόνηση εργασιών στο πλαίσιο των σεμιναρίων
- Τη συγγραφή της τελικής εξαμηνιαίας εργασίας του κάθε μαθήματος,
- Την παρακολούθηση και συμμετοχή στον υποχρεωτικό κύκλο διαλέξεων που οργανώνει σε τακτική βάση το Π.Μ.Σ.
Σε περίπτωση που ένας φοιτητής ή φοιτήτρια αποτύχει σε ένα ή περισσότερα από τα σεμιναριακά μαθήματα των δύο πρώτων εξαμήνων, μπορεί να καταθέσει μία αναμορφωμένη εκδοχή της εργασίας του/της εντός δύο ή τριών εβδομάδων. Μετά από μία τυχόν δεύτερη απόρριψη, ο φοιτητής/τρια διαγράφεται από το Π.Μ.Σ.
- Ενεργή συμμετοχή σε ανασκαφή ή άλλη αρχαιολογική έρευνα πεδίου (χερσαία ή ενάλια) που διευθύνει ή στην οποία συμμετέχει μέλος του Τομέα αρχαιολογίας κατά τη διάρκεια της θερινής περιόδου και που αντιστοιχεί σε 30 πιστωτικές μονάδες (ECTS). Στις έρευνες αυτές στους μεταπτυχιακούς φοιτητές ανατίθενται θέσεις ευθύνης, που μπορεί να περιλαμβάνουν την επιτήρηση σκαμμάτων, την εκπόνηση ανασκαφικών εκθέσεων, τη μελέτη ανασκαφικού υλικού και άλλες επιστημονικές εργασίες.
- Εκπόνηση διπλωματικής εργασίας, η οποία αντιστοιχεί σε 30 πιστωτικές μονάδες (ECTS).
Για τη εκπόνηση της διπλωματικής εργασίας προβλέπεται ένα εξάμηνο σπουδών. Η εκπόνηση της διπλωματικής εργασίας θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί στο τέλος του γ’ ακαδημαϊκού εξαμήνου σπουδών και έχει βαρύτητα 30 πιστωτικών μονάδων (ECTS).
Ο τίτλος της διπλωματικής εργασίας δηλώνεται κατά τη διάρκεια του δεύτερου εξαμήνου, με καταληκτική ημερομηνία το τέλος Ιουνίου. Κατά τη δήλωση της διπλωματικής εργασίας ο/η μεταπτυχιακός/ή φοιτητής/τρια, σε συνεννόηση με τον κύριο επόπτη, καταθέτει στη Γραμματεία του Π.Μ.Σ. το θέμα/τίτλο της Διπλωματικής εργασίας, μαζί με περίληψη, έκτασης έως 1000 λέξεων και ενδεικτική βιβλιογραφία.
Στο τρίτο εξάμηνο σπουδών, ο/η φοιτητής/τρια υποχρεούται να έχει τακτικές συναντήσεις με τον κύριο επιβλέποντα/ουσα (τουλάχιστον μία φορά τον μήνα). Σε περίπτωση που ο/η φοιτητής/τρια δεν είναι συνεπής για δύο συνεχόμενους μήνες στις τακτικές συναντήσεις, ο/η κύριος/α επιβλέπων/ουσα μπορεί να παραιτηθεί από την εποπτεία της διπλωματικής εργασίας.
Παράταση της προθεσμίας υποβολής της διπλωματικής εργασίας, διάρκειας μερικών εβδομάδων, έως και ενός (1) εξαμήνου, χορηγείται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, που αφορούν σοβαρούς λόγους (ασθένεια, λοχεία, σοβαρά οικογενειακά προβλήματα), κατόπιν ατομικής αίτησης προς την Συντονιστική Επιτροπή του Π.Μ.Σ. Η αίτηση πρέπει να είναι πλήρως αιτιολογημένη και να συνοδεύεται από όλα τα σχετικά δικαιολογητικά, από τα οποία αποδεικνύονται οι λόγοι παράτασης. Τα εν λόγω αιτήματα εξετάζονται μεμονωμένα από την Συντονιστική Επιτροπή (Σ.Ε.) του Π.Μ.Σ., με εισήγηση του/της κύριου/ας επιβλέποντα/ουσας καθηγητή/τριας. Μετά την εξέταση των αιτημάτων, η Συντονιστική Επιτροπή (Σ.Ε.) αποφαίνεται για την αναγκαιότητα παράτασης της προθεσμίας υποβολής της διπλωματικής εργασίας και για το χρονικό διάστημα της παράτασης. Εφόσον η παράταση σπουδών/φοίτησης εγκριθεί από την Συντονιστική Επιτροπή (Σ.Ε.) του Π.Μ.Σ. και τον Διευθυντή του Π.Μ.Σ., κατατίθεται σχετική εισήγηση προς επικύρωση από την Γενική Συνέλευση του Τμήματος.
Η παρουσίαση της μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας υποστηρίζεται δημόσια, κατά την διάρκεια της εξεταστικής περιόδου του τρίτου εξαμήνου σπουδών, ενώπιον Τριμελούς Εξεταστικής Επιτροπής, σε ημερομηνία που ορίζεται από τη Συντονιστική Επιτροπή μετά από εισήγηση του κύριου επιβλέποντα.
Σε περίπτωση απόρριψης της διπλωματικής εργασίας, ο φοιτητής διαγράφεται από το Π.Μ.Σ.
Ο βαθμός του Διπλώματος Μεταπτυχιακών Σπουδών (Δ.Μ.Σ.) προκύπτει από το μέσο όρο της βαθμολογίας του/της μεταπτυχιακού φοιτητή/τριας στα έξι (6) σεμιναριακά μαθήματα, στην έρευνα πεδίου και στην μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία.
Συγκεκριμένα:
- ο μέσος όρος της βαθμολογίας στα έξι (6) σεμιναριακά μαθήματα καλύπτει το 50% του βαθμού του Δ.Μ.Σ.,
- ο βαθμός από τη συμμετοχή στην αρχαιολογική έρευνα πεδίου καλύπτει το 25% του βαθμού του Δ.Μ.Σ., και
- ο βαθμός από την εξέταση της διπλωματικής εργασίας καλύπτει το υπόλοιπο 25% του βαθμού του Δ.Μ.Σ.
Η Συνέλευση του Τμήματος, μετά από εισήγηση της Συντονιστικής Επιτροπής (Σ.Ε.) του Π.Μ.Σ., δύναται να αποφασίσει τη διαγραφή μεταπτυχιακών φοιτητών/τριών εάν:
- έχουν υπερβεί το ανώτατο όριο απουσιών,
- έχουν αποτύχει στην εξέταση μαθήματος ή μαθημάτων και δεν έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς το πρόγραμμα, σύμφωνα με τα όσα ορίζονται στον παρόντα κανονισμό,
- έχουν υπερβεί τη μέγιστη χρονική διάρκεια φοίτησης στο Π.Μ.Σ., όπως ορίζεται στον παρόντα Κανονισμό,
- έχουν παραβιάσει τις κείμενες διατάξεις όσον αφορά την αντιμετώπιση πειθαρχικών παραπτωμάτων από τα αρμόδια πειθαρχικά όργανα
- υποβάλουν αίτηση διαγραφής οι ίδιοι.