Το μάθημα θα ασχοληθεί με τις εξελίξεις στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1940, δηλαδή την Κατοχή, την Αντίσταση και τον Εμφύλιο. Το μάθημα πιο συγκεκριμένα χωρίζεται σε δύο ενότητες. Στην πρώτη ενότητα θα εξεταστούν η πείνα, η ανάπτυξη της Αντίστασης, η πολιτική των κατοχικών δυνάμεων, η εξόντωση των Ελλήνων Εβραίων και οι εμφύλιες συγκρούσεις στη διάρκεια της Κατοχής. Παράλληλα θα γίνει και σύγκριση με την κατάσταση που επικρατούσε στην υπόλοιπη κατεχόμενη Ευρώπη. Στη δεύτερη ενότητα θα εξεταστούν τα Δεκεμβριανά, η πολιτική πόλωση, η κλιμάκωση της βίας και τέλος ο εμφύλιος πόλεμος (1946-1949) στις στρατιωτικές, πολιτικές και κοινωνικές διαστάσεις του.
Σκοπός του μαθήματος είναι να αποκτήσουν οι φοιτητές τις βασικές ιστορικές γνώσεις για την κρίσιμη δεκαετία του 1940.