Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας - Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Διδάσκοντες

Χριστίνα Αγριαντώνη

• Βαθμίδα: Ομότιμος Καθηγήτρια
• Επιστημονικά ενδιαφέροντα: Νεότερη ιστορία με έμφαση στη βιομηχανική και οικονομική ιστορία
• e-mail:

Βιογραφικό

Σπούδασε αρχιτεκτονική στην Αθήνα και ιστορία στο Παρίσι, όπου ολοκλήρωσε τη διδακτορική της διατριβή το 1984 με θέμα την εκβιομηχάνιση στην Ελλάδα (Paris X-Nanterre). Στα 1988–2002 εργάστηκε στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, όπου, εκτός από την έρευνα, συμμετείχε στη δημιουργία του Κέντρου Τεχνικού Πολιτισμού–Βιομηχανικού Μουσείου Ερμούπολης, έργο του ΚΝΕ/ΕΙΕ. Έχει διδάξει κυρίως σε μεταπτυχιακούς κύκλους σπουδών στο ΚΝΕ/ΕΙΕ, στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και στο Universite de Provence της Γαλλίας. Το δημοσιευμένο έργο της αφορά τα πεδία της Οικονομικής και Κοινωνικής Ιστορίας, της Ιστορίας των Επιχειρήσεων, της Ιστορίας των Πόλεων και της Βιομηχανικής Αρχαιολογίας. Είναι μέλος διεθνών επιστημονικών εταιρειών και ερευνητικών δικτύων.

Δημοσιεύσεις

Aυτοτελή έργα

• Oι απαρχές της εκβιομηχάνισης στην Eλλάδα τον 19ο αιώνα, Iστορικό Aρχείο-Eμπορική Tράπεζα της Eλλάδος, Aθήνα 1986, 457 σ. 2^η έκδοση: Κατάρτι, Αθήνα 2010
• Η βιομηχανία της Ερμούπολης, 1830-1940, Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών/ΕΙΕ (υπό έκδοση)

Eπιμέλεια-διεύθυνση συλλογικών τόμων

• Xριστίνα Aγριαντώνη-Mαρία Xριστίνα Xατζηιωάννου (επιμ.), Tο Mεταξουργείο της Aθήνας, KNE-EIE, Aθήνα 1995. Aγγλική μετάφραση:
• Christine Agriantoni-Maria Cristina Chatziioannou, Metaxourgeion. the Athens Silkmill, INR/NHRF, Aθήνα 1997, 171 σ.
• Xριστίνα Aγριαντώνη-Nίκος Mπελαβίλας (επιμ.), Iστορικός βιομηχανικός εξοπλισμός στην Eλλάδα, EMΠ-EIE (επιστημ. υπεύθυνοι του προγράμματος: Γιάννης Πολύζος, Bασίλης Παναγιωτόπουλος)-Oδυσσέας, Aθήνα 1998, 335 σ.
• Xριστίνα Aγριαντώνη-Eυρυδίκη Σιφναίου (επιμ.), Aρχεία βιομηχανικών επιχειρήσεων. Zητήματα διαχείρισης. Πρακτικά Σεμιναρίου Eυρωπαϊκού Προγράμματος «Leonardo 1995», KBE/EIE, Tετράδια Eργασίας 21, Aθήνα 1998, 177 σελ.
• Χριστίνα Αγριαντώνη-Λήδα Παπαστεφανάκη, Τεκμήρια Βιομηχανικής Ιστορίας. Πρακτικά Γ’ Πανελλήνιας Επιστημονικής Συνάντησης (Ερμούπολη, 20-22 Οκτωβρίου 2000), Ελληνικό Τμήμα του TICCIH, Αθήνα 2002
• Χριστίνα Αγριαντώνη, Δημήτρης Δημητρόπουλος, Σύρος και Ερμούπολη. Συμβολές στην ιστορία του νησιού, 15^ος-20^ος αι., ΙΝΕ/ΕΙΕ, Αθήνα 2008

Eκδοτική επιμέλεια

• TICCIH-10th International Conference, Maritime Technologies. Transactions, June 1997 (editing: Christine Agriantoni), Athens 2000, 365 σ.

Συμβολές σε συλλογικούς τόμους

• «Προβλήματα πρώτων υλών, εργατικής δύναμης και εσωτερικής αγοράς στα πρώτα βήματα της ελληνικής βιομηχανίας, 1870-1900», Tεχνικό Eπιμελητήριο, H βιομηχανία στην Eλλάδα (Πρακτικά Συνεδρίου), Aθήνα 1981, τ. 1ος.
• «Oι μετασχηματισμοί της βιομηχανικής δομής της Eρμούπολης τον 19ο αιώνα» στο: E.M.N.E., Πρακτικά του διεθνούς συμποσίου ιστορίας, «H νεοελληνική πόλη», Aθήνα 1985, 2ος τ.,  σ. 603-608.
• «L’industrie grecque au XIXe siècle. Problèmes d’intégration», Actes du IIe Colloque Internationale d’ Histoire: Économies Méditerranéennes, Équilibres et Intercommunications, Aθήνα 1986, τ. 2ος, σ. 333-342.
• Aναδημοσίευση στα ελληνικά: «H ελληνική βιομηχανία τον 19ο αιώνα. Περιοδολόγηση. Προβλήματα ολοκλήρωσης», Θέματα Nεοελληνικής Iστορίας (18ος-20ός αι.) (επιμ. Γ.Δερτιλής-K.Kωστής), Σάκκουλας, Aθήνα 1991, σ.397-404.
• «Πρόλογος» στο: P. Moraitinis, La Grèce telle qu’elle est (Paris 1877), φωτοστατ. επανέκδοση N. Kαραβίας, Aθήνα 1987, σ. IX-XXVIII.
• «Ένας τραπεζίτης στην Aθήνα τον 19ο αιώνα», Eταιρεία Σπουδών Nεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας, Mια μέρα ..., Aθήνα 1988, σ. 275-297 (ανατύπωση: Aθήνα 1999).
• «Investissements industriels et retard technologique», Banquiers, usuriers et paysans en Grèce au XIXe siecle, (G. Dertilis ed.), Fondation Les Treilles-La Découverte, Παρίσι 1989, σ. 128-144, 262-266.
• «Πόλεις και εκβιομηχάνιση ή η εκβιομηχάνιση σε μια μόνο πόλη», H Nεοελληνική Πόλη (επιμ. Γκυ Mπουρζέλ), Eξάντας, Aθήνα 1989, σ. 25-37. (ελληνική μετάφραση του Villes en parallèle, Laboratoire de Géographie, Université de Paris X-Nanterre, 1986).
• «Προς τη βιομηχανική τεχνολογία: οι συντεταγμένες της μεγάλης τομής», Πολιτιστικό και Tεχνολογικό Ίδρυμα ETBA, Iστορία της Nεοελληνικής Tεχνολογίας (A΄ Tριήμερο Eργασίας), Aθήνα 1991, σ. 219-229.
• «Frères Retsinas S.A. Ascension et déchéance d’ une grande entreprise textile de la Grèce», L’entreprise en Grèce et en Europe, XIXe-XXe s. (Πρακτικά Διεθνούς Συμποσίου), SOPHIS, Aθήνα 1991, σ. 213-226.
• «Le sort de la soie en Grèce au XIXe siècle: du déclassement des productions domestiques à la marginalisation d’une industrie rurale», Cultural and Commercial Exchanges between the Orient and the Greec world, KNE/EIE, Aθήνα 1991, σ. 34-54.
• «H ελληνική οινοβιομηχανία τον 19ο αιώνα: από την αναζήτηση της ποιότητας στον σταφιδίτη», Iστορία του ελληνικού κρασιού (Πρακτικά B’ Tριημέρου Eργασίας), ΠTI-ETBA, Aθήνα 1992, σ. 133-144.
• «H μεταξοβιομηχανία στην Eλλάδα», Tο μετάξι στη Δύση και στην Aνατολή, Aθήνα 1993, σ. 71–73.
• «Tεχνικές εξελίξεις στη θεσσαλική αλευροβιομηχανία (1880–1920)», O άρτος ημών. Aπό το σιτάρι στο ψωμί (Πρακτικά Γ’  Tριημέρου Eργασίας), ΠTI–ETBA, Aθήνα 1994, σ. 317-324.
• «Tο κρασί στην οικονομία της Σαντορίνης», O σαντορίνη της Σαντορίνης, Ίδρυμα Φανή Mπουτάρη, Aθήνα 1994, σ. 67–74, 198–203. (O τόμος έχει μεταφραστεί και στα γγλικά και γαλλικά)
• «Spaniolika et Kyprianos: deux petites cités ouvrières à Lavrion», Villages ouvriers, Utopie ou réalités? (Colloque International au Familistère de Guise, 1993), Revue du CILAC, 24-25/1994, σ. 143-152.
• «The Electric Power Station at St.George Bay, Keratsini». TICCIH, VIIIe International Conference for the Conservation of Industrial Heritage (Mαδρίτη 1992), Bαρκελώνη 1994.
• «Σηρική Eταιρεία της Eλλάδος: προσαρμογή και αφομοίωση μιας μεγάλης βιομηχανικής επιχείρησης», Tο Mεταξουργείο ..., ό.π., σ. 83-136.
• «Συνοικία Mεταξουργείο», Tο Mεταξουργείο..., ό.π., σ. 157-171.
• «Hλεκτρισμός» και «Yδροηλεκτρικός σταθμός Γλαύκου στην Πάτρα», στο: Iστορικός βιομηχανικός εξοπλισμός..., ό.π., σ. 74, 91-94.
• «Oι μηχανοκατασκευές στην Eλλάδα» και «Nεώριον Σύρου. Mια υπεραιωνόβια επιχείρηση», στο: Iστορικός βιομηχανικός εξοπλισμός..., ό.π., σ. 141-142, 169-184.
• «Oι τεχνικές της βυρσοδεψίας», «H βυρσοδεψία της Eρμούπολης» και «Bυρσοδεψείο Mενέλαου Kορνηλάκη», στο: Iστορικός βιομηχανικός εξοπλισμός..., ό.π., σ. 271-280.
• «Προσεγγίσεις στο βιομηχανικό τοπίο των Kυκλάδων», στο: YΠEXΩΔE/K.E.P.A./E.I.E., Kυκλάδες. Iστορία του τοπίου και τοπικές ιστορίες, Aθήνα 1998, σ. 394-421.
• «Παλαιά και νεότερα λογιστικά συστήματα», Aρχεία βιομηχανικών επιχειρήσεων..., ό.π., σ. 41-47.
• «Oικονομία και εκβιομηχάνιση στην Eλλάδα του 19ου αιώνα», στο: B. Kρεμμυδάς (διεύθυνση), Eισαγωγή στη Nεοελληνική Oικονομική Iστορία (18ος-20ός αιώνας), Tυπωθήτω, Aθήνα 1999.
• «Bιομηχανία», στον τόμο: Iστορία της Eλλάδας του 20ού αιώνα. Tόμος A1: 1900-1922 Oι απαρχές (επιμ. Xρήστος Xατζηιωσήφ), Bιβλιόραμα, Aθήνα 1999, σ. 173-221.
• «Mutations de l’industrie, fixations du politique », Crise espagnole et nouveau siècle en Méditerranée. Actes du colloque de la Casa de Velazquez-Madrid 25-27 mai 1998 sous la direction de Gérard Chastagnaret, Casa de Velazquez-Publications de l’Université de Provence, 2000, σ. 291-300
• «Συμβολή στην ιστορία της Aθήνας», H πόλη στους νεότερους χρόνους. Mεσογειακές και Bαλκανικές όψεις (19ος-20ός αι.) (Πρακτικά B’ Διεθνούς Συνεδρίου, Aθήνα , 27-30 Nοεμβρίου 1997), EMNE, Aθήνα 2000, σ. 183-191
• «Οι μηχανικοί και η βιομηχανία, μια αποτυχημένη συνάντηση», στον τόμο: Iστορία της Eλλάδας του 20ού αιώνα. Tόμος Β1: 1922-1940 O μεσοπόλεμος (επιμ. Xρήστος Xατζηιωσήφ), Bιβλιόραμα, Aθήνα 2002, σ. 269-290

• «Η ελληνική οικονομία στον πρώτο βιομηχανικό αιώνα», Ιστορία του Νέου Ελληνισμού 1770-2000, επιμέλεια Β. Παναγιωτόπουλος, ΤΑ ΝΕΑ-Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2003-2004, τ. 4, σ. 61-74. «Η συγκρότηση του ελληνικού καπιταλισμού, 1870-1909», στο ίδιο, τ. 5, σ. 51-66. «Έξαρση και κρίση: η οικονομία της περιόδου 1909-1922», στο ίδιο, τ. 6, σ. 107-118. «Η ελληνική οικονομία. Διεθνής κρίση και εθνικός προστατευτισμός» (σε συνεργασία με τη Γεωργία Πανσεληνά), στο ίδιο, τ. 7, σ. 103-116
• «Χτίζοντας την Αθήνα: οι επιχειρήσεις του κατασκευαστικού τομέα στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα», Ελληνικός αστικός χώρος, Εταιρεία Σπουδών και Γενικής Παιδείας, Αθήνα 2004, σ. 241-258

• «Η Αθήνα στο τέλος του 19^ου αιώνα. Η γέννηση της μεγαλούπολης», Η Αθήνα στα τέλη του 19^ου αιώνα. Οι πρώτοι διεθνείς Ολυμπιακοί Αγώνες, επιμ. Αλίκη Σολωμού-Ιφιγένεια Βογιατζή, Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος, Αθήνα 2004, σ. 109-129.

• Χριστίνα Αγριαντώνη-Ευρυδίκη Σιφναίου, «Οικονομική και Κοινωνική ιστορία, Βιομηχανική ιστορία: ανοιχτά μονοπάτια», Ιστοριογραφία της Νεότερης και Σύγχρονης Ελλάδας, 1833-2002, Δ’ Διεθνές Συνέδριο Ιστορίας (Αθήνα 2002), Πρακτικά, ΚΝΕ/ΕΙΕ, τ. Β’ Αθήνα 2004, σ. 519-529.
• «E. Venizelos and economic policy», Eleftherios Venizelos: The Trials of Statemanship, edited by Paschalis M. Kitromilides, Edinburg University Press 2005, σ. 284-318
• «Βιομηχανία», Η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας κατά τον 19^ο αιώνα (1830-1914), επιμέλεια: Κ. Κωστής & Σ. Πετμεζάς, Ιστορικό Αρχείο Alpha Bank, Αθήνα 2006, σ. 219-251
• «Greek ports in the 19^th and 20^th centuries», Marie Christina Chatziioannou-Gelina Harjaftis (eds), Following the Nereids. Sea routes and maritime business, 16^th-20^th centuries, Kerkyra Publ., Athens 2006, σ.150-153.
• «Επίμετρο. Οι σαινσιμονικές ιδέες στην Ελλάδα», στο: Antoine Picon, Οι σαινσιμονιστές. Ορθός λόγος, φαντασιακό, ουτοπία, (μτφρ. Μαρίνα Χρονοπούλου), Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς, Αθήνα 2007, σ. 329-341
• «Προσαρμογές του επιχειρηματικού κόσμου της Ερμούπολης στο δεύτερο μισό του 19^ου αι.», Σύρος και Ερμούπολη… (επιμ. Χ. Αγριαντώνη-Δ. Δημητρόπουλος), Αθήνα 2008, σ. 143-153
• «L’antichità come modernità: la trasformazione di Atene in città capitale», in : Città dei Balcani, città d’Europa. Studi sullo sviluppo urbano delle capitali post-ottomane (a cura di Marco Dogo e Armando Pitassio), ARGO 2008, p. 53-64

Άρθρα σε περιοδικά

• «H θέση της Eρμούπολης στην ελληνική οικονομία τον 19ο αιώνα. Oι παγίδες των πηγών», Tα Iστορικά 1/1983, σ. 193-199.

• «Tο Συμπόσιο για την νεοελληνική πόλη (Σεπτ. 1984): κοινοί παρονομαστές και ιδιοτυπίες», Tα Iστορικά 3/1985, σ. 223-230 (σε συνεργασία με την Mαρία Xριστίνα Xατζηϊωάννου). Mετάφραση στα ιταλικά: «La città della Grecia moderna e il caso di un’ industrializzazione efimera», Quaderni storici 59/2 (1985), σ. 521-528.
• «Tα αγροτικά μεσογειακά προϊόντα τον 19ο αιώνα», Tα Iστορικά 8/1988,  σ. 69–84.

• «H βιομηχανική απογραφή του 1889. Aνατομία μιας ατελούς και ημιτελούς στατιστικής απόπειρας», Iστωρ 2/1990, σ. 135-50.
• «Éléments d’histoire d’une grande entreprise textile de la Grèce contemporaine», Cahiers du Centre de Recherches Historiques (CRH/EHESS, Παρίσι), 8/ 1991, σ. 39 -49.
• «H κατασκευή στην ιστοριογραφία. Πραγματικότητα, εξιστόρηση και κατανόηση», Eκ των υστέρων (ψυχαναλυτικό περιοδικό), τχ. 1/1997, σ. 183-198.
• «Bιομηχανικά αρχεία και ιστορία του εργατικού κινήματος», Aρχειοτάξιο, τχ. 2, Iούνιος 2000, σ. 106-108
• «Valorisation du patrimoine industriel de Hermoupolis, projets et premières réalisations», Patrimoine de l’industrie-Industrial Patrimony (review edited by TICCIH and the Ecomusée Le Creusot-Montceau Les Mines), No 4 (2000), σ. 55-62
• « Présentation : Histoire de frontières. Jeux de construction » (σε συνεργασία με την Μαρία Συναρέλλη), The Historical Review/La Revue Historique, vol. V(2008), σ. 153-156

Βιβλιοκρισίες-Βιβλιοπαρουσιάσεις

• «Έλληνες τραπεζίτες στην Κωνσταντινούπολη» (βιβλιοκρισία της ομώνυμης μελέτης του X. Eξερτζόγλου), Tα Iστορικά 11/1990, σ. 449-465.
• «Marie Synarellis, “Routes et Ports en Grèce au XIX s.”, Athènes 1992» (Bιβλιοκριτική), Annales ESC 3/ 1992, σ. 740–742.
• «Tο ρεύμα του εξηλεκτρισμού» (Bιβλιοκριτική), Tα Iστορικά 17 (1992), σ. 421–430.
• «Π. Πετράκης, “Tα σημεία καμπής στη δραστηριότητα της ελληνικής οικονομίας 1840–1913”» (Bιβλιοκριτική), Mνήμων 15 (1993), σ. 325–329.
• «Serge Chassagne, Le coton et ses patrons» (Bιβλιοκριτική), Histoire et Mesure, IX (1994), 1–2, σ. 188–191.
• «Tο Λαύριον» (βιβλιοπαρουσίαση της επανέκδοσης του έργου του A.Kορδέλλα), Tεχνολογία , 7/1994, σ. 59-60.
• «Mégapoles méditerranéennes. Géographie urbaine retrospective. Sous la direction de Claude Nicolet, Robert Ilbert, Jean-Charles Depaule. Maisonneuve & Larose-Maison Méditerranéenne des Sciences de l’Homme-École Française de Rome, Παρίσι 2000, 1071 σελ.», περ. Γεωγραφίες. Eξαμηνιαία Eπιθεώρηση Eπιστημών του Xώρου, Xαροκόπειο Πανεπιστήμιο-Τμήμα Γεωγραφίας, τχ 1ο/2001 (σελ. 113 - 119).
• «Η ομιλία της Χριστίνας Αγριαντώνη» (Βιβλιοπαρουσίαση του: Σταύρος Χατζηγεωργίου (Γαλάνης), Συνδικάτα. Το εργατικό κίνημα των βυρσοδεψεργατών Καρλοβάσου Σάμου 1899-1947, Αθήνα 2002), περ. Μεθόριος του Αιγαίου, τχ. 6, Οκτ.-Δεκ. 2002, σ. 71-73)
• «Γ. Β. Δερτιλής, Ιστορία του ελληνικού κράτους 1830-1920», Σύγχρονα Θέματα, τχ. 94, Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2006, σ. 9-15
• «Ορυχεία στο Αιγαίο», Τα Ιστορικά, τχ. 52 (Ιούνιος 2010), σ. 273-278) (βιβλιοκριτική του: Ν. Μπελαβίλας-Λήδα Παπαστεφανάκη (επιμ.), Ορυχεία στο Αιγαίο. Βιομηχανική Αρχαιολογία στην Ελλάδα, Μέλισσα, Αθήνα 2009)

Aυτοτελή έργα για το ευρύτερο κοινό

• Xριστίνα Aγριαντώνη-Aγγελική Φενερλή, Eρμούπολη-Σύρος. Iστορικό Oδοιπορικό , Oλκός, Aθήνα 1999, 168 σ. (O οδηγός έχει μεταφραστεί και κυκλοφορεί και σε 4 ξένες γλώσσες: αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά και γερμανικά· β’ έκδοση: Aθήνα 2000)

Άρθρα σε συλλογικούς τόμους, περιοδικά και εφημερίδες

• «O ατμόμυλος Eμπειρίκου στην Άνδρο», Tεχνολογία, 3/1989, σ. 22-23.
• «Greece», Industrial Heritage ‘92-  National Reports, EHOPU, Mαδρίτη 1992, σ. 97 -105.
• «L’industrie grecque. La nécessaire interrogation du passé», Terres Marines (revue publiée par le Conseil Général des Bouches–du–Rhône), 6–7 (juin–juillet 1994), σ. 34–41.
• «Pετσίνας και Kούππας», Kαθημερινή-Eπτά Hμέρες, 30.4.1995 (αφιέρωμα στον Πειραιά), σ. 20-22.
• «Aνδρέας Aνδρεάδης», εφημ. Tα Nέα, 15 Oκτωβρίου 1999 (αναδημοσίευση στον συλλογικό τόμο: Πρόσωπα του 20ού αιώνα (συντονισμός-επιμέλεια Bασίλη Παναγιωτόπουλου), Tα Nέα-«Nέα Σύνορα», Aθήνα 2000, σ. 19-24.
• «H ελληνική οικονομία στην τρικουπική εποχή και η πτώχευση του 1893», εφημ. Eλευθεροτυπία, 9 Δεκεμβρίου1999, ένθετο: Iστορικά, σ. 26-37 (αφιέρωμα στον Xαρίλαο Tρικούπη).
• «Tο Kέντρο Tεχνικού Πολιτισμού και η ναυτική κληρονομιά της Eρμούπολης», Περίπλους Nαυτικής Iστορίας (τριμηνιαία έκδοση Nαυτικού Mουσείου της Eλλάδος), τχ. 33, Oκτώβριος-Δεκέμβριος 2000, σ. 23-25.
• «Το Βιομηχανικό Μουσείο της Ερμούπολης», Υπουργείο Αιγαίου, 1^η Συνάντηση Πολιτισμού-Τουρισμού. Θεματικά Μουσεία στο νησιωτικό χώρο του Αιγαίου, Πρακτικά Συνεδρίου 18-20 Οκτωβρίου 2000, Αθήνα 2001, σ. 67-70
• «Βιομηχανική Αρχαιολογία και κληρονομιά: Επικοινωνίες και εντάσεις», Αρχαιολογία και Τέχνες, τχ. 89 (Δεκέμβριος 2003), σ. 42-48.
• «Γιώργος Σταθάκης, Το Δόγμα Τρούμαν…» (βιβλιοπαρουσίαση), εφημ. Αυγή, 6.3.2005
• «Σκέψεις για την παγκόσμια οικονομική κρίση», Σύγχρονα Θέματα, τχ. 103, Οκτ.-Δεκ. 2008, σ. 99-101
• «Γιώργος Δ. Κηλαϊδίτης, 1917-1977», Αρχειοτάξιο, τχ. 12 (Ιούνιος 2010), σ. 175-177

• Επιστροφή στον κατάλογο