Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας - Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών

Κριτικές και διεπιστημονικές προσεγγίσεις του φύλου

• Κωδικός: ΜΣ1911
• Κατεύθυνση: Ιστορία, Αρχαιολογία, Κοινωνική Ανθρωπολογία
• Κατηγορία: Μεταπτυχιακό σεμινάριο
• Ώρες διδασκαλίας ανά εξάμηνο: 39
• Μονάδες ECTS: 15.0
• Διδάχθηκε: 2019-2020 χειμερινό

Περίληψη

Το φύλο, μέσα από πολλαπλές διαδρομές θεωρητικών λόγων και πολιτικών πρακτικών σε διαφορετικά κοινωνικό-πολιτισμικά και γεωπολιτικά συγκείμενα, αποτελεί μια δυναμική κατηγορία ανάλυσης στις ανθρωπιστικές και κοινωνικές σπουδές. Η επεξεργασία της έμφυλης υποκειμενικότητας σε συνάρτηση με το κοινωνικό πλαίσιο (ας θυμηθούμε τη ρήση της Σιμόν Ντε Μποβουάρ «Δεν γεννιέσαι γυναίκα, αλλά γίνεσαι»), η ριζοσπαστική θεώρηση της έμφυλης επιτελεστικότητας, η μαύρη φεμινιστική σκέψη και κινηματική δράση, η queer θεωρία και πολιτική, καθώς και διαθεματικές προσεγγίσεις της συνύφανσης φύλου-«φυλής»-τάξης-σεξουαλικότητας-αναπηρίας συνιστούν κάποιες από τις εμβληματικές συζητήσεις μέσα από τις οποίες αρθρώνεται η δυναμική ιστορικότητα της οπτικής του φύλου. Στο πλαίσιο του σεμιναρίου επιχειρούμε να αναδείξουμε πτυχές αυτής της διεθνούς ερευνητικής παραγωγής, εστιάζοντας αφενός στους πρόσφατους θεωρητικούς και μεθοδολογικούς προσανατολισμούς και αφετέρου σε επιμέρους παραδείγματα μελέτης. Στόχος είναι να διερευνήσουμε διεπιστημονικές επεξεργασίες που αναδύθηκαν σε επιμέρους γνωστικά πεδία, όπως στην φιλοσοφία, στην ιστορία, στην κοινωνική ανθρωπολογία, στην κριτική θεωρία, στη μετααποικιακή κριτική αλλά και την αρχαιολογία, τη λογοτεχνική κριτική, την τέχνη, την κριτική νομική θεωρία και τη θεωρία της ψυχανάλυσης. Εξετάζονται τρόποι με τους οποίους το φύλο διαμόρφωσε και διαμορφώνει πεδία της κοινωνικής και πολιτισμικής ζωής, όπως η καθημερινότητα, η πολιτική, η σχεσιακότητα, η τέχνη, η σεξουαλικότητα, η εργασία, η βία, ο πόλεμος, η επιστήμη, η θρησκεία, η κρατική συγκρότηση. Το φύλο προβληματοποιείται ως σχεσιακή κατηγορία, προκειμένου να εξεταστούν οι συναρθρώσεις του με άλλες σημαίνουσες κατηγορίες ανάλυσης όπως, παραδείγματος χάριν, η κοινωνική τάξη, η «φυλή», το σώμα, η σεξουαλικότητα, η αρτιμέλεια/αναπηρία, το συναίσθημα, ο χώρος και η ηλικία. Ιδιαίτερο βάρος θα δοθεί στην ιστορική, κοινωνικο-πολιτισμική και εννοιολογική συγκρότηση του φύλου, στους τρόπους δηλαδή με τους οποίους μεταβάλλονται σε διαφορετικά κοινωνικά και πολιτισμικά συμφραζόμενα το περιεχόμενο «θηλυκοτήτων» και «ανδρισμών», οι όροι συγκρότησης των έμφυλων σχέσεων εξουσίας, οι έμφυλες επιτελέσεις και εννοιολογήσεις.

• Επιστροφή στην αναζήτηση