Την Τετάρτη 31 Μαΐου 2017 και ώρα 19:00 στην αίθουσα Μεταπτυχιακών του ΙΑΚΑ, ο Κώστας Γκοτσίνας (μεταδιδακτορικός υπότροφος ΙΑΚΑ ) θα μιλήσει με θέμα «Εις ηδονιστικός όλεθρος»: Η ιστορία των ναρκωτικών στην Ελλάδα (1880-1940).
Ο Κωστής Γκοτσίνας είναι μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Ξεκίνησε τις σπουδές του στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και συνέχισε στην École des Hautes Études en Sciences Sociales στο Παρίσι. Εκεί έκανε το μεταπτυχιακό του (για την εισαγωγή και τη θεσμοθέτηση της εγκληματολογίας στην Ελλάδα) και υποστήριξε τη διατριβή του με θέμα την ιστορία των ναρκωτικών στην ελληνική κοινωνία του Μεσοπολέμου. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν τη διαμόρφωση του κράτους και των θεσμών, τις παρεκκλίνουσες συμπεριφορές και τις πολιτικές ελέγχου, καθώς και την κοινωνική και πολιτισμική ιστορία. Έχει συνεργαστεί με τα ερευνητικά προγράμματα «Open Jerusalem - Opening Jerusalem Archives: for a connected history of 'Citadinité' in the Holy City (1840-1940)» και «Entre global et local - L'histoire civile d'une armée oubliée: l'armée d'Orient, 1915-1919». Το εαρινό εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους 2016-2017 διδάσκει το μάθημα «Νεότερη Ελληνική Ιστορία (1880-1930» στο Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
«Εις ηδονιστικός όλεθρος»: έτσι τιτλοφορούσε ένα άρθρο του με θέμα την ινδική κάνναβη το 1935 ο Γεώργιος Ιωακείμογλου, Καθηγητής Φαρμακολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ακαδημαϊκός. Στον οξύμωρο αυτό τίτλο συμπυκνώνεται η δισυπόστατη φύση των τοξικών ουσιών που επικράτησε να αποκαλούνται ναρκωτικά. Αμφιταλαντευόμενες μεταξύ απόλαυσης και απώλειας, η ινδική κάνναβη, το όπιο, η μορφίνη, η κοκαΐνη και η ηρωίνη δεν αποτέλεσαν ανέκαθεν απαγορευμένους καρπούς. Αντιθέτως, η ποινικοποίησή τους υπήρξε μια ιστορική διαδικασία του τέλους του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα, μια διαδικασία όπου συναντήθηκαν πολιτικοί, οικονομικοί, κοινωνικοί, πολιτισμικοί και τεχνολογικοί παράγοντες.
Αφού εξετάσουμε σύντομα την «ψυχοδραστική επανάσταση» σε παγκόσμιο επίπεδο μετά την ανακάλυψη της αμερικανικής ηπείρου, τη Βιομηχανική Επανάσταση και τις επιστημονικές ανακαλύψεις του 19ου αιώνα, θα αναφερθούμε στις πρώτες απαγορευτικές πολιτικές κατά των ναρκωτικών, για να επικεντρωθούμε στη συνέχεια στην ελληνική περίπτωση. Θα δούμε ποια πορεία ακολούθησαν η παραγωγή και η κατανάλωση ουσιών στον ελληνικό χώρο, θα περιγράψουμε πώς διαμορφώθηκε το νομικό πλαίσιο γύρω από αυτές, και θα επιχειρήσουμε να σκιαγραφήσουμε το προφίλ εκείνων που έκαναν χρήση ουσιών. Έτσι, θα παρακολουθήσουμε πώς σε διάστημα λίγων δεκαετιών μια περιορισμένης έκτασης πρακτική αναδείχτηκε στα χρόνια του Μεσοπολέμου σε «κοινωνικό πρόβλημα» και πώς η απειλή του «ολέθρου» κυριάρχησε στον δημόσιο λόγο, επηρεάζοντας τις συμπεριφορές των ανθρώπων, τις επίσημες πολιτικές και τις αναπαραστάσεις των ναρκωτικών.