Ιστορία
Αρχαιολογία
Κοινωνική Ανθρωπολογία

Προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών

Αρχιτεκτονική και τέχνη μετά την Άλωση

  • Κωδικός: ΑΡ2911
  • Κατεύθυνση: Αρχαιολογία
  • Κατηγορία: Καταστατικό
  • Τρέχοντες διδάσκοντες: Ιωάννης Βαραλής
  • Ώρες διδασκαλίας ανά εξάμηνο: 39
  • Μονάδες ECTS: 5.0
  • Διδάχθηκε: 2024-2025 χειμερινό, 2022-2023 χειμερινό
  • Διδάσκεται: ΤΡΙΤΗ 15:00-18:00, αιθ. Ι

Περίληψη

Αντικείμενο του μαθήματος αποτελεί η εποπτεία της αρχιτεκτονικής και της μνημειακής ζωγραφικής των υπόδουλων χριστιανικών πληθυσμών στον Ελλαδικό χώρο από τα μέσα του 15ου ως τις αρχές του 19ου αιώνα. Κατά πρώτον, θα μελετηθεί η κοσμική αρχιτεκτονική (οικιστική και οχυρωματική) και η ναοδομία στις Λατινοκρατούμενες και τις Τουρκοκρατούμενες περιοχές, καθώς και το νομικό πλαίσιο που επέτρεπε την ανακαίνιση ή την ίδρυση νέων εκκλησιών. Θέματα που θα μας απασχολήσουν είναι η επιβίωση του τύπου της βασιλικής, η διάδοση της ναοδομίας του Αγίου Όρους, η επίδραση της μορφολογίας της οθωμανικής αρχιτεκτονικής. Κατά δεύτερον θα ερευνήσουμε τα τεχνοτροπικά ρεύματα και το έργο συγκεκριμένων ζωγράφων, που δρούσαν μεμονωμένοι ή σε ομάδες (ισνάφια): το εργαστήρι των αδελφών Φωκάδων και η περιπλάνηση του Ξένου Διγενή, το «εργαστήρι της Καστοριάς», ο Θεοφάνης και οι άλλοι Κρητικοί ζωγράφοι στη Θεσσαλία και στο Άγιον Όρος, ο Φράγκος Κατελάνος και η λεγόμενη «σχολή της ΒΔ Ελλάδας», οι Λινοτοπίτες και οι λοιποί συντηρητικοί ζωγράφοι του 17ου αιώνα, ο Διονύσιος ο εκ Φουρνά και η επιστροφή στην τέχνη του μυθικού Πανσέληνου, το «εργαστήριο της Αγιάς» των μέσων του 18ου και οι υπόλοιπες ομάδες ζωγράφων της βόρειας Ελλάδας. Θέματα που θα μας απασχολήσουν είναι τα πρότυπα της τέχνης τους, ο ρόλος των αφιερωτών, οι τρόποι εργασίας τους (εγχειρίδια, ανθίβολα) και οι εποχιακές μετακινήσεις τους.

Συγγράμματα

  • Μπούρας Χ. (2001): Βυζαντινή και μεταβυζαντινή αρχιτεκτονική στην Ελλάδα, Αθήνα: Μέλισσα
  • Αχειμάστου-Ποταμιάνου Μ. (2006): Ελληνική τέχνη: Βυζαντινές τυχογραφίες, Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών (8)
ΙΑΚΑ: Κεντρική σελίδα Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας