Φωτογραφία

Ιστορία
Αρχαιολογία
Κοινωνική Ανθρωπολογία

Αναζήτηση στο αρχείο εκδηλώσεων

Δικαστής Ντρεντ στην Σιβηρία

Την Τετάρτη 28 Μαρτίου 2012 και ώρα 19:00 στην αίθουσα Πολυμέσων του ΙΑΚΑ ο Κωνσταντίνος Ζορμπάς (πανεπιστήμιο Cambridge) θα μιλήσει με θέμα Δικαστής Ντρεντ στην Σιβηρία: εθνογραφικές ιατρο-δικαστικές τομές στο νέο, υπερσιβηρικό σαμανισμό.

Περίληψη

Στην κλασσική -αλλά και μεταγενέστερη- βιβλιογραφία για σαμανισμό από παραδειγματικούς στοχαστές της ανθρωπολογίας της θρησκείας και της συγκριτικής θρησκειολογίας οι σαμάνοι, και τα εκστατικά δράματα στα οποία ειδικεύονται ως βιρτουόζοι της τελετουργίας, αναδεικνύονται ως σημεία τομής (και διαλόγου) ανάμεσα σε προγονικά ή αλλότρια πνεύματα και σε ανθρώπινες κοινωνίες σε ρόλο ικεσίας. Παράλληλα, όροι όπως ritual και religion (και οι συναφείς όροι στα Ρωσικά, από όπου άλλωστε προέρχεται ο διεθνής όρος shamanism [shamanstvo]) έχουν καταστεί συνώνυμοι του ‘σαμανισμού’ ως ενός ιθαγενούς (κυρίως Σιβηρικού) θρησκευτικού φαινομένου.

Αντλώντας υλικό από σύγχρονες ιδιωτικές συνεδρίες σαμανιστικής εκδίκησης και θεραπείας από κατάρες εχθρών σε ένα Σύλλογο Σαμάνων μιας Σιβηρικής πόλης (Kyzyl), η παρούσα διάλεξη επαναπροσδιορίζει το φαινόμενο εκ θεμελίων, μέσα σε ένα πλαίσιο εγκληματολογίας και μαγείας και εναλλακτικών μηχανισμών ‘δικαιοσύνης’ στη σύγχρονη Ρωσία. Ενώ η Tuva είναι στους εθνογραφικούς κύκλους περιοχή γνωστή ως η Μέκκα του παν-Σιβηρικού κινήματος θρησκευτικής (σαμανιστικής) αναβίωσης, εγκληματολόγοι και ποινικολόγοι έχουν επισημάνει μια εκρηκτική αύξηση των ποσοστών φυσικής βίας και ανθρωποκτονίας στην περιοχή αυτή μετά το 1990. Εστιάζοντας σε μια σκοτεινή/δολοφονική πτυχή της θρησκευτικής αναβίωσης στην Tuva, η διάλεξη δείχνει τον μετασχηματισμό των σαμάνων από υποκείμενα σοβιετικής πολιτικής καταπίεσης σε διαχειριστές μιας νέας πολιτικής πραγματικότητας: αναδεικνύεται ο παρεμβατικός ρόλος της νέας τάξης ‘επαγγελματικού σαμανισμού’ σε ένα πολιτισμικό πεδίο ‘εγκλήματος και τιμωρίας’, όπου τα όρια ανάμεσα στην ιατροδικαστική και στην μαγεία δεν είναι ευκρινή. Αντί ‘symbolism’ και ‘ritual’ προτείνεται η χρήση όρων όπως ‘εργαλεία’, ‘συνεδρίες’ και ‘εμπειρογνώμονες’ με ειδικότητα την εκδίκηση κατά παραγγελία.

Η διάλεξη προσδιορίζει μια μετατόπιση των νοημάτων του ‘σαμανισμού’ από τα κλασσικά προ-σοβιετικά πλαίσια συλλογικής εξιλέωσης πνευμάτων σε τεχνικές υπερφυσικού παρεμβατισμού σε δικαστήρια, υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας, και στις διακυμάνσεις της ελεύθερης αγοράς -ένα ρεπερτόριο ‘υπερφυσικής’ δράσης που αναδεικνύει τους σαμάνους σε αφανείς συν-διαμορφωτές πολιτικής στο σύγχρονο πρότυπο υβριδικού κράτους.

ΙΑΚΑ: Κεντρική σελίδα Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας