Την Τετάρτη 29 Απριλίου 2015 και ώρα 18:30 στην αίθουσα Πολυμέσων του ΙΑΚΑ, ο Γιάννης Σμαρνάκης (Παν/μιο Αιγαίου, Τμήμα Ιστορίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας) θα μιλήσει με θέμα Μνήμη και Ιστορική αφήγηση: Ανασημασιοδοτήσεις της ρωμαϊκότητας μετά το 1453 στα έργα του Δούκα και του Σφραντζή.
Θέμα της ανακοίνωσης είναι οι προσλήψεις της ρωμαϊκότητας αμέσως μετά την άλωση του 1453 στα ιστορικά αφηγήματα του Δούκα και του Σφραντζή. Ο Δούκας, υποστηρικτής της ένωσης των Εκκλησιών, προβάλλει μια ιδιότυπη πολιτική ρωμαϊκή ταυτότητα που συνδέεται με την πρόσληψη της Κωνσταντινούπολης ως μιας πόλης-κράτους και ορίζεται σε αντιπαράθεση προς μια στερεοτυπική εικόνα των Τούρκων ως των κατεξοχήν Άλλων. Θεωρώ ότι το σχήμα αυτό εντάσσεται στις πολιτικές στρατηγικές ενωτικών κύκλων που επιδίωκαν μια δυτική σταυροφορία για την ανάκτηση της Κωνσταντινούπολης.
Αντίθετα ο ανθενωτικός Σφραντζής αποφεύγει σχεδόν οποιαδήποτε αναφορά σε ένα ρωμαϊκό παρόν ή παρελθόν και επιλέγει να μην αφηγηθεί τα γεγονότα της πολιορκίας του 1453. Φαίνεται ότι η άλωση της Κωνσταντινούπολης βιώθηκε από τον ίδιο ως μια τραυματική κατάσταση που την αντιμετώπισε στο χρονικό του μέσα από τη λήθη της ρωμαϊκότητας και την προβολή της σημασίας της χριστιανικής πίστης του. Θεωρεί τον εαυτό του ένα πιστό ορθόδοξο χριστιανό και ερμηνεύει τις δραματικές αλλαγές της ζωής του ως Θεία τιμωρία για τις αμαρτίες του. Οι απόψεις του κινούνται στο ευρύτερο πλαίσιο των αντιλήψεων του πατριαρχείου της εποχής, καθώς ο κύκλος των ανθενωτικών έχει ήδη πριν το 1453 αποσυνδέσει το μέλλον της ορθοδοξίας από τη ρωμαϊκή πολιτική κληρονομιά.