Φωτογραφία

Ιστορία
Αρχαιολογία
Κοινωνική Ανθρωπολογία

Αναζήτηση στο αρχείο εκδηλώσεων

Μορφές κινητικότητας στην αποικιακή και μεταποικιακή Υποσαχάρια Αφρική

  • Διάλεξη της Κλεονίκης Αλεξοπούλου με θέμα "Μορφές κινητικότητας στην αποικιακή και μεταποικιακή Υποσαχάρια Αφρική: Εμπόριο, εργασία, μετανάστευση (19ος-20ος αιώνας)"
  • 13/12/2023 και ώρα 19:00
  • αιθ. Πολυμέσων

Την Τετάρτη 13 Δεκεμβρίου 2023 και ώρα 19:00 στην αίθουσα Πολυμέσων του ΙΑΚΑ θα δοθεί διάλεξη της Κλεονίκης Αλεξοπούλου με θέμα Μορφές κινητικότητας στην αποικιακή και μεταποικιακή Υποσαχάρια Αφρική: Εμπόριο, εργασία, μετανάστευση (19ος-20ος αιώνας).

Η Κλεονίκη Αλεξοπούλου είναι διδάσκουσα Νεότερης Ευρωπαϊκής Ιστορίας και Ιστορίας της Αποικιοκρατίας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, και Ακαδημαϊκή Συνεργάτης στο Κέντρο Ερευνών Ανθρωπιστικών Επιστημών (ΚΕΑΕ). Το 2022 ολοκλήρωσε μεταδιδακτορική μελέτη για τις παρεμβάσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και τις μεταρρυθμίσεις στο κράτος πρόνοιας στην Πορτογαλία και την Ελλάδα (1990-2020) από συγκριτική σκοπιά, σε συνεργασία με τον καθηγητή L. Amaral στο Πανεπιστήμιο Nova της Λισαβόνας. Την περίοδο 2018-2020 μελέτησε τα επίπεδα αριθμητικού γραμματισμού στην Οθωμανική Ανατολία / Τουρκία και Ελλάδα (19ος - 20ος αιώνας) καθώς και στην προαποικιακή Αφρική (14ος-19ος αιώνας), υπό την επίβλεψη του καθηγητή J. Baten, στο Πανεπιστήμιο του Tübingen στη Γερμανία. Την περίοδο 2013-2018 εκπόνησε τη διατριβή της για τη διαμόρφωση των αποικιακών κρατών και τους μετασχηματισμούς των δημοσιονομικών και εργασιακών καθεστώτων στην Πορτογαλική Μοζαμβίκη και Ανγκόλα (1850–1975), υπό την εποπτεία του καθηγητή E.H.P. Frankema και της καθηγήτριας E. van Nederveen Meerkerk, στο Πανεπιστήμιο του Wageningen στην Ολλανδία. Το 2017 ήταν επίσης επισκέπτρια ερευνήτρια στο Κέντρο ιστορικών και πολιτικών μελετών για την Αφρική και την Μέση Ανατολή, στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια στην Ιταλία. Έχει διδάξει διεθνή οικονομική ιστορία και πολιτική θεωρία κι έχει επιβλέψει φοιτητές/ριες κατά την πρακτική άσκηση και πτυχιακή εργασία τους. Έχει κάνει επιτόπια και αρχειακή έρευνα στις εξής χώρες: Ελλάδα, Πορτογαλία, Αγγλία, Τανζανία, Μοζαμβίκη και Νότιος Αφρική. Έχει συμμετάσχει σε διεθνή συνέδρια κι έχει δημοσιεύσει άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά (π.χ. International Review of Social History, European Review of Economic History) και συλλογικούς τόμους (Cambridge University Press, Routledge κ.α.). Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στην Πολιτική Επιστήμη και Κοινωνιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (MA, 2009) καθώς και στη Διεθνή Ανάπτυξη (MSc, 2011) στο τμήμα Ανθρωπογεωγραφίας του Πανεπιστημίου της Ουτρέχτης.

Περίληψη

Αυτή η διάλεξη στοχεύει να προσφέρει μια μακροσκοπική επισκόπηση μορφών κινητικότητας στην Υποσαχάρια Αφρική από τον 19ο αιώνα έως τη δεκαετία του 2000 (longuedurée). Μελετάω το πέρασμα από την κατάργηση του δουλεμπορίου στις αρχές του 19ου αιώνα στην «ελεύθερη», μισθωτή και καταναγκαστική εργασία και μετανάστευση. Εξετάζωτα συστήματα εθελούσιας και μη μετανάστευσης εργατικού δυναμικού κατά την «εμπορική μετάβαση» (commercial transition), την άνοδο δηλαδή του εμπορίου τροπικών προϊόντων στα μέσα του 19ου αιώνα, καθώς και την εξορυκτική επανάσταση στις αρχές του 20ου αιωνα.Εντοπίζω κοινά σημεία και διαφορές μεταξύ αφρικανικών περιοχών υπό βρετανική, πορτογαλική και βελγική κυριαρχία καθώς και της ανεξάρτητης Νοτίου Αφρικής. Χρησιμοποιώ παραδείγματα από τον τομέα της εμπορευματοποιημένης αγροτικής παραγωγής στο Βελγικό Κονγκό και την Πορτογαλική Αφρική καθώς και τις διαδικασίες κυκλικής μετανάστευσης και προλεταριοποίησης στον εξορυκτικό τομέα στη Νότια Αφρικήκαι τη Βρετανική Βόρεια Ροδεσία. Ως προς τη μετα-αποικιακή περίοδο, προβληματοποιώ την αυξανόμενη εργασιακή επισφάλεια, που προκύπτει από τη μαζική μετανάστευση στις πόλεις και την αποβιομηχάνιση. Θεωρώ την έκρηξη της άτυπης απασχόλησης στις μετα-αποικιακές μεγαλουπόλεις ως «απάντηση» των Αφρικανών εργατών στην αυξανόμενη φτώχεια καιανισότητα καθώς και σε διαδικασίες «εξευγενισμού» (gentrification). Ισχυρίζομαι ότι οι ιστορικές τομές, όπως η πολιτική ανεξαρτησία των αποικιών από τις μητροπόλεις στις δεκαετίες του '60 και του '70, δεν αναιρούν τις ιστορικές συνέχειες στα καθεστώτα εργασίας και μετανάστευσης. Η αποικιακή κληρονομιά συνεχίζει να παίζει σημαντικό ρόλο.

ΙΑΚΑ: Κεντρική σελίδα Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας