Φωτογραφία

Ιστορία
Αρχαιολογία
Κοινωνική Ανθρωπολογία

Αναζήτηση στο αρχείο εκδηλώσεων

Βίαιοι θάνατοι

Την Τετάρτη 24 Μαρτίου 2010 στην αίθουσα Πολυμέσων του ΙΑΚΑθα πραγματοποιηθεί διεπιστημονική ημερίδα με τίτλο Βίαιοι θάνατοι.

Πρόγραμμα

5.00
Έναρξη, Δημήτρης Κυρτάτας
Α΄ Συνεδρία
5.10-5.30
Αλέξανδρος Μαζαράκης-Αινιάν
Bίαιοι θάνατοι στους πρώιμους ιστορικούς χρόνους

Η μελέτη των αρχαιολογικών δεδομένων των Πρώιμων Ιστορικών Χρόνων (1100-700 π.Χ.) οδηγεί στη διαπίστωση ότι ο βίαιος θάνατος αποτυπώνεται τόσο στην τέχνη όσο και στα ευρήματα από τις νεκροπόλεις της περιόδου. Πολεμιστές που χάθηκαν στο πεδίο της μάχης, άνδρες που τους κατασπαράζουν άγρια θηρία, πολεμικά αντίποινα, εκτελέσεις, πνιγμοί στη θάλασσα και πιθανές ανθρωποθυσίες είναι οι βασικές κατηγορίες βίαιων θανάτων που θα μας απασχολήσουν. Στην ανακοίνωση επιχειρούμε να ερμηνεύσουμε τις περιπτώσεις αυτές λαμβάνοντας υπόψη το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο της εποχής και θα διερευνηθεί η πιθανή σχέση τους με τη διάδοση των ομηρικών επών.

5.30-5.50
Δημήτρης Παλαιοθόδωρος
Πρόκνη, Φιλομήλα και Ίτυς: Οι απεικονίσεις της τεκνοκτονίας

Πολύ πριν η Μήδεια γίνει δημοφιλής μέσω της ομώνυμης τραγωδίας του Ευριπίδη, η ελληνική τέχνη δόξασε μια άλλη μητροκτόνο, την Πρόκνη. Κόρη του βασιλιά της Αθήνας και σύζυγος του Θράκα συμμάχου του πατέρα της, του Τηρέα, η Πρόκνη εφόνευσε, μαζί με την αδελφή της την Φιλόμήλα, το γιό της Ίτυ και τον πρόσφερε ως δείπνο στον πατέρα του τον Τηρέα. Στην ανακοίνωση αυτή παρουσιάζεται μια σύντομη επισκόπηση των λογοτεχνικών και κυρίως των καλλιτεχνικών μαρτυριών για το θέμα. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στο γεγονός ότι στην αθηναϊκή τέχνη η τεκνοκτονία παρουσιάζεται κύρια ως έργο της Φιλομήλας, για να εκδικηθεί τον Τηρέα που την βίασε, ενώ στις πρωϊμότερες παραστάσεις, αλλά και σε εκείνες που απαντούν στην ετρουσκική τέχνη, ο φόνος είναι έργο και των δύο αδελφών.

5.50-6.10
Ελένη Παχούμη
"Χρηστός ο θεός σε ώρες βίας": Ο Χριστός και οι βιαιοθάνατοι στη μαγεία

Η ανακοίνωση επικεντρώνεται σε ένα μαγικό ξόρκι με τον τίτλο “απελευθέρωση από τα δεσμά” στο οποίο επικαλείται ο “Χρηστός σε ώρες βίας”. Το ξόρκι αυτό ανήκει στο δέκατο τρίτο μαγικό βιβλίο των μαγικών παπύρων, προέρχεται από την Αίγυπτο και χρονολογείται τον τέταρτο αιώνα. Η ανακοίνωση εξετάζει θέματα θρησκευτικού συγκρητισμού από τον Ιουδαϊσμό, Χριστιανισμό και την Ελληνική και Αιγυπτιακή θρησκεία. Εξετάζεται επίσης πως η επίκληση αυτή εντάσσεται στο χώρο της μαγείας και πιο συγκεκριμένα ποια η σχέση της με τις επικλήσεις των βιαιοθανάτων πνευμάτων στα μαγικά ξόρκια.

6.10-6.30
David Jordan
Apuleius’ Thessaly: A Story about murder, magic and mystery

The speaker proposes that the Traveller's Tale at the beginning of Apuleius' novel 'Metamorphoses or Golden Ass,' with its murderous Thessalian witches, includes motifs from Plato's 'Phaedrus' and in particular is a travesty on parts of mysteries of Demeter and Kore. The tale deserves study as a key to Apuleius' novel, but it also invites us to think about its setting in Thessaly, famous as a land of the occult.

6.30
Συζήτηση
7.00
Διάλειμμα
Β΄ Συνεδρία
7.30-7.50
Πάρις Γουναρίδης
Bασίλειος Α’, δολοφόνος ιδρυτής δυναστείας

Οι χρονογραφικές παραλλαγές της δολοφονίας του Μιχαήλ Γ΄από τον Βασίλειο Α’, τον ιδρυτή της Μακεδονικής δυναστείας, και η δημιουργία μιας οπισθοδρομούσας γενεαλογίας που δικαιολογούσε την νομιμότητα του δολοφόνου ως αυτοκράτορα.

7.50-8.10
Πολυμέρης Βόγλης
Τελετουργίες τρόμου: Οι αποκεφαλισμοί ανταρτών στον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο

Στη διάρκεια του ελληνικού εμφυλίου πολέμου εμφανίστηκε η πρακτική του αποκεφαλισμού των νεκρών ανταρτών και της δημόσιας έκθεσης των κεφαλιών τους. Η ανακοίνωση εξετάζει το συμβολισμό αυτής της πρακτικής και τις συζητήσεις που προκάλεσε.

8.10-8.30
Πηνελόπη Παπαηλία
Ο θάνατος στην οθόνη: Η βία της οπτικοποίησης στο σύγχρονο μιντιακό συμβάν

Με αναφορά σε πρόσφατα ελληνικά μιντιακά συμβάντα στα οποία η καθημερινή βία απέναντι στα «ξένα σώματα» έγινε τηλεοπτικό θέαμα, η ανακοίνωση εξετάζει το παράδοξο της θεαματοποίησης αυτής. Αφενός, η στόχευση πάνω στο σώμα του ’λλου, η καταγραφή της εξόντωσής του, και η δημόσια έκθεση του πτώματος συμβάλλουν με καθοριστικό τρόπο στη λειτουργία της σύγχρονης κυριαρχίας. Αφετέρου, η βία αυτή παράγει ένα είδος ορατότητας για αφανή υποκείμενα, ενώ η προσβλητική αφαίρεση της ανθρώπινης αξίας προσφέρει έναυσμα για την αμφισβήτηση της κανονικά κρυμμένης εξουσίας και αφορμή για τη συσπείρωση των θιγομένων ομάδων.

8.30
Συζήτηση
9.00
Κλείσιμο, Δημήτρης Κυρτάτας

Οργανωτική επιτροπή

Δ. Παλαιοθόδωρος, Π. Βόγλης, Ε. Παχούμη

Downloads

Κατεβάστε σε μορφή κατάλληλη για εκτύπωση:

ΙΑΚΑ: Κεντρική σελίδα Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας