Ιστορία
Αρχαιολογία
Κοινωνική Ανθρωπολογία

Προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών

Η Ευρώπη του Διαφωτισμού

  • Κωδικός: ΙΣ4061
  • Κατεύθυνση: Ιστορία
  • Κατηγορία: Καταστατικό
  • Τρέχοντες διδάσκοντες: Ανδρονίκη Διαλέτη
  • Ώρες διδασκαλίας ανά εξάμηνο: 39
  • Μονάδες ECTS: 5.0
  • Διδάχθηκε: 2024-2025 εαρινό, 2022-2023 εαρινό, 2020-2021 εαρινό

Περίληψη

Στο μάθημα εξετάζεται το κίνημα του Διαφωτισμού στην Ευρώπη κατά τον 18ο αιώνα μέσα από τις πολιτικές, πολιτισμικές και κοινωνικές διαστάσεις του. Ο Διαφωτισμός προσεγγίζεται αφενός ως ένα σύνολο ιδεών γύρω από την ανθρώπινη φύση, τη γνώση, την ηθική, την πολιτική, κοινωνική και οικονομική οργάνωση και αφετέρου ως μια κοινωνική διαδικασία που αποτυπώνεται σε νέες μορφές κοινωνικότητας και νέες αντιλήψεις ως προς τον ρόλο των «διανοουμένων/φιλοσόφων» και τη σχέση τους με το κράτος, τους φορείς της γνώσης και την κοινωνία. Οι ιδέες και πρακτικές του Διαφωτισμού συνεξετάζονται με σύντομες αναφορές τόσο στο «Παλαιό Καθεστώς» όσο και στην Αμερικανική Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας (1776) και την Γαλλική Επανάσταση (1789). Παρουσιάζοντας τη σύγχρονη βιβλιογραφική παραγωγή, το μάθημα εξετάζει τον Διαφωτισμό ως ένα ετερογενές κίνημα με πολλαπλές διαστάσεις και επιμέρους τοπικότητες και τροπικότητες, με εσωτερικές εντάσεις και αντινομίες. Οι καίριες έννοιες που χαρακτήρισαν το κίνημα (ορθός λόγος, πρόοδος, επιστήμη, γνώση, ελευθερία)  δεν εκλαμβάνονται ως δεδομένες αλλά καθίστανται πεδίο προβληματοποίησης και εξετάζονται ως ιστορικές διαδικασίες.

Μαθησιακοί στόχοι

Εισαγωγή στις θεμελιώδεις ιστορικές διαδικασίες και τις εκφάνσεις της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτισμικής ζωής της Ευρώπης του 18ου αιώνα μέσα από τη μελέτη του κινήματος του Διαφωτισμού· γνωριμία με τις βασικές ιστοριογραφικές προσεγγίσεις και προβληματοποίηση των σχετικών εννοιών και ερμηνευτικών εργαλείων· άντληση συμπερασμάτων μέσω συγκρίσεων· αναθεώρηση παραδεδομένων αντιλήψεων και αναγνώριση της πολυπλοκότητας στην παραγωγή της ιστορικής γνώσης.

Συγγράμματα

  • Porter, R. (2014): Ο διαφωτισμός, Αθήνα: Οκτώ
  • Robertson, J. (2019): Διαφωτισμός: Μια συνοπτική εισαγωγή, Αθήνα: Επίκεντρο
ΙΑΚΑ: Κεντρική σελίδα Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας