Προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών
Ιστορία και Μνήμη μετά το Άουσβιτς
- Κωδικός: ΙΣ5091
- Κατεύθυνση: Ιστορία
- Κατηγορία: Εμβάθυνσης
- Τρέχοντες διδάσκοντες: Νίκος Τζαφλέρης
- Ώρες διδασκαλίας ανά εξάμηνο: 39
- Μονάδες ECTS: 5.0
- Διδάχθηκε: 2024-2025 χειμερινό, 2023-2024 χειμερινό, 2022-2023 χειμερινό
- Διδάσκεται: ΤΡΙΤΗ 09:00-12:00, αιθ. Ι
Περίληψη
Σε αυτό το μάθημα, εξετάζουμε πως το ναζιστικό στρατοπεδικό σύστημα εξόντωσης των Εβραίων και εφαρμογής της «Τελικής Λύσης» (γκέτο, στρατόπεδα συγκέντρωσης και εργασίας, στρατόπεδα εξόντωσης) επηρέασε τον μεταπολεμικό κόσμο σε επίπεδο ιστορίας, αλλά και μνήμης. Πως δηλαδή οδήγησε μεταπολεμικά την παγκόσμια κοινότητα σε μεγαλύτερη εγρήγορση πάνω στο ζήτημα της γενοκτονίας, αλλά και πόσο αντίστοιχα ιστορικά φαινόμενα γενοκτονίας πριν και μετά το Άουσβιτς προσεγγίζονται πλέον μέσα από το νέο αυτό πρίσμα. Ασχολούμαστε με τις μεταπολεμικές δίκες των εγκληματιών πολέμου, με τη διαμόρφωση του νέου όρου «γενοκτονία» και την αναγνώριση από τη διεθνή κοινότητα της γενοκτονίας ως έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. Τον διάλογο ιστορίας και μνήμης στις μεταπολεμικές κοινωνίες, τις ιστοριογραφικές διαδρομές, την μεταπολεμική μνήμη των θυμάτων, αλλά και των κοινωνιών συνολικότερα. Μιλούμε για τη μνήμη του Ολοκαυτώματος και τι σημαίνει σήμερα το Ολοκαύτωμα μέσα από τις ιστορίες των επιζώντων. Πώς θυμόμαστε και αναπαριστούμε το Ολοκαύτωμα στη συλλογική μνήμη, με διαφορετικούς τύπους αναπαραστάσεων, όπως τη στρατοπεδική λογοτεχνία, τον κινηματογράφο και τα μουσεία. Τέλος συζητούμε για τις πολιτικές της μνήμης και της άρνησης του Ολοκαυτώματος.
Το μάθημα είναι σεμινάριο με υποχρεωτική παρακολούθηση (επιτρέπονται έως δύο απουσίες). Οι φοιτητές θα πρέπει να εκπονήσουν και να παρουσιάσουν γραπτή εργασία βασισμένη σε πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές. Οι φοιτητές θα αξιολογηθούν από την τελική γραπτή εργασία που θα παραδώσουν στο τέλος του εξαμήνου, από γραπτές ασκήσεις και προφορικές παρουσιάσεις στο μάθημα, καθώς και από τη συμμετοχή στη συζήτηση. Σημαντικό μέρος της βιβλιογραφίας θα είναι στα αγγλικά. Θα γίνουν δεκτοί έως 20 φοιτητές από το Ε' εξάμηνο και μετά. Επιβοηθητικό είναι οι φοιτητές να έχουν ήδη παρακολουθήσει ή να παρακολουθήσουν παράλληλα στο τρέχον εξάμηνο το μάθημα «Ιστορία του Ολοκαυτώματος».
Συγγράμματα
- Μπενβενίστε Ρ. (2014): Αυτοί που επέζησαν, Αθήνα: Πόλις
- Μόλχο, Ρ. (2015): Το Ολοκαύτωμα των Ελλήνων Εβραίων: Μελέτες Ιστορίας και Μνήμης, Αθήνα: Πατάκης
- Traverso, Ε. (2017): Κατανοώντας τη Ναζιστική Γενοκτονία. Ο Μαρξισμός μετά το Άουσβιτς, Τρίκαλα: Επέκεινα