Ιστορία
Αρχαιολογία
Κοινωνική Ανθρωπολογία

Προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών

Νεότερη πολιτική φιλοσοφία

  • Κωδικός: ΚΑ2221
  • Κατεύθυνση: Κοινωνική Ανθρωπολογία
  • Κατηγορία: Καταστατικό
  • Τρέχοντες διδάσκοντες: Έλενα Τζελέπη
  • Ώρες διδασκαλίας ανά εξάμηνο: 39
  • Μονάδες ECTS: 5.0
  • Διδάχθηκε: 2024-2025 εαρινό, 2022-2023 χειμερινό, 2020-2021 χειμερινό, 2018-2019 χειμερινό

Περίληψη

Ως μια «αρχαιολογία της σκέψης», για να δανειστούμε τον όρο του Μισέλ Φουκώ, η φιλοσοφία αφορά τοποθετημένες ιδέες και συμβάντα που συνομιλούν, αντιδικούν και συνδιαμορφώνουν την ιστορία της. Η ιστορία της νεότερης φιλοσοφίας, που επεκτείνεται χρονικά από τον 15ο ως τον 18ο αιώνα, συμπεριλαμβάνει ιδέες -όπως αυτές που συνδέονται με τον ουμανισμό, την επικυριαρχία του κράτους, τις θρησκευτικές μεταρρυθμίσεις, την κοσμολογία, την εμπειρία αλλά και τον ορθολογισμό, την εξουσία, την επανάσταση και τη χειραφέτηση- που έχουν κινητοποιήσει, αλλά και εμπνευστεί ποικιλοτρόπως από την πολιτική πράξη. Οι διαστάσεις του φιλοσοφικού (ανα)στοχασμού που εμπλέκονται με το πολιτικό είναι στο επίκεντρο του μαθήματος.

Στόχος του μαθήματος είναι η ιστορική και κριτική διερεύνηση βασικών εννοιών της νεότερης πολιτικής φιλοσοφίας, όπως έχουν αποτυπωθεί σε κείμενα και ρεύματα σκέψης. Εστιάζοντας στη χρονική περίοδο του 17ο και του 18ου αιώνα, μας απασχολούν έννοιες και συζητήσεις που αφορούν τη φυσική κατάσταση και το φυσικό δίκαιο, το κοινωνικό συμβόλαιο, την κυριαρχία, τη νομιμότητα της εξουσίας, τη σχέση πολιτικής και θρησκείας, τη σχέση πολιτικής και συναισθήματος, τη σχέση ηθικής και πολιτικής, την ελευθερία, την πολιτειότητα, την ανεκτικότητα, τη διαλεκτική και τον ιστορικό υλισμό, την κοσμοπολιτική, την κριτική και την πολιτική αντίσταση. Οι έννοιες αυτές εξετάζονται στην ιστορική και κοινωνικοπολιτισμική τους συνθήκη. Κρίσιμος σταθμός της περιόδου είναι ο Διαφωτισμός τον οποίο και προσεγγίζουμε στη γεωγραφική και πολιτισμική πληθυντικότητά του καθώς και στις πολιτικές αντινομίες του.

Συζητείται ειδικότερα το έργο των: Μακιαβέλλι, Χομπς, Λοκ, Μοντεσκιέ, Ρουσσώ, Καντ, Χέγκελ, Σπινόζα, Μαίρη Γουόλστονκραφτ, Μιλ, Νίτσε και Μαρξ. Τέλος, οι διακειμενικές προσεγγίσεις συνυφαίνονται με τις διαθεματικές οπτικές του φύλου, της φυλής, της τάξης και της εθνότητας προκειμένου να διερευνηθούν σύγχρονοι τρόποι κριτικής ανάλυσης και ανάγνωσης.

Συγγράμματα

  • Arendt, H. (2006): Για την επανάσταση, Αθήνα: Αλεξάνδρεια
  • Πλάγγεσης, Γ. (2020): Νεότερη πολιτική και κοινωνική φιλοσοφία, Θεσσαλονίκη: University Studio Press (2)
ΙΑΚΑ: Κεντρική σελίδα Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας