Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας - Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών

Κινηματογράφος και πολιτισμικές αναπαραστάσεις

• Κωδικός: ΠΤ0811
• Κατεύθυνση: Κοινωνική Ανθρωπολογία
• Κατηγορία: Εμβάθυνσης
• Ώρες διδασκαλίας ανά εξάμηνο: 39
• Μονάδες ECTS: 5.0
• Διδάχθηκε: 2023-2024 χειμερινό, 2019-2020 εαρινό, 2010-2011 χειμερινό

Περίληψη

Στόχος του μαθήματος είναι η εξοικείωση των φοιτητών με τον διεπιστημονικό κλάδο των Πολιτισμικών και Κινηματογραφικών Σπουδών, τόσο στη σύγχρονη όσο και στη διαχρονική τους διάσταση και εξοικείωση των φοιτητών με τις θεωρητικές και μεθοδολογικές προσεγγίσεις της φύσης του κινηματογράφου ως τέχνη και ως πολιτιστική βιομηχανία. Ως εκ τούτου το μάθημα αποτελεί εισαγωγή στις προσεγγίσεις της θεωρίας του  κινηματογράφου- από την  θεωρία του βωβού κινηματογράφου μέχρι την ψηφιακή θεωρία και μετά-κινηματογράφο, όσο και στην εισαγωγή στις   μεθοδολογικές προσεγγίσεις του κινηματογράφου στο πλαίσιο της Πολιτισμικής θεωρίας και Πολιτισμικών Σπουδών- κριτική θεωρία της Σχολής της Φρανκφούρτης, δομισμός/μεταδόσιμος, σημειωτική ανάλυση της κουλτούρας, ψυχαναλυτική, φεμινιστική θεωρία, βρετανικές πολιτισμικές σπουδές κ.α. Η έμφαση στο μάθημα αυτό δίνετε στο διεπιστημονικό διάλογο μεταξύ κινηματογραφικών και πολιτισμικών σπουδών με σκοπό να ερμηνεύσουμε τον πολιτισμό σε όλες τις σύνθετες μορφές και να αναλύσουμε το κοινωνικό και πολίτικο πλαίσιο στον όποιο αναδύθηκε και έχει αναπαρασταθεί μέσα από τον κινηματογράφο .  Η διδασκαλία βασίζεται στη χρήση των νέων τεχνολογιών (πλούσιο οπτικό-ακουστικό υλικό- ταινίες , ψηφιακές πλατφόρμες όπως YouTube, Vimeo.κ.α. Η βάση της διδακτικής μεθόδου είναι οι συζητήσεις και δημιουργικές  ασκήσεις για ποικίλα θέματα κινηματογραφικής θεωρίας και πρακτικής. Θα  εξεταστούν:

• Αναπαραστάσεις του έθνους, εθνική ταυτότητα και η έννοια του εθνικού κινηματογράφου(η ιδέα ενός εθνικού κινηματογράφου έχει σχεδόν πάντοτε ενεργοποιηθεί ως μία στρατηγική πολιτισμικής (και οικονομικής) αντίστασης: ως ένα μέσο διεκδίκησης εθνικής αυτονομίας απέναντι στην παγκόσμια κυριαρχία (συνήθως) του Χόλυγουντ. Θεωρητικές προσεγγίσεις των  Bhabha, Elsaesser Thomas, Susan Hayward κ.α.
• Κοινωνικό-οικονομική κρίση και η αναπαράσταση της δουλείας και ανεργείας στον σύγχρονο( Ευρωπαϊκό/Eελληνικό ) Κινηματογράφο (Προβολή και συζήτηση των ταινιών Two Days One Night (2014), I Daniel Blake( 2016), Radio Alice (2004), Carols (Thanos Psihogios, 2016), White Collar (2015)κ.α.
• Κινηματογραφική αναπαράσταση της βίας και οι κοινωνικές της συνέπειες από το Bullets or Ballots (1930) στο Natural Born Killers 1994)και Sin City (2005).
• Θεωρία του ηθικού πανικού- Young,Cohen,Tompson, ΜακΚούιν/ βία στην Αμερικανική κοινωνία και κουλτούρα στην δεκαετία του 60’, ο πόλεμος του Βιετνάμ και η αντίδραση του Χόλυγουντ/η βία στον μεταμοντέρνο κινηματογράφο, Tatantino), ρατσιστικά στερεότυπα Stuart Hall, Douglas Kellner, Angry Man (1957),Mississippi Burning (1988), Do the Right Thing (1989), The Help (2011),Gran Torino (2012),12 Years a Slave (2013), Green Book (2019) κ.α.
• Η Αναπαράσταση της μνήμης και του πολέμου στον Κινηματογράφο( κουλτούρα της μνήμης και της λησμονιάς, κινηματογραφική αναπαράσταση του κοινωνικού τραύματος/ νοσταλγία, Oολοκαύτωμα και κινηματογραφος,θεωριτικες προσεγγίσεις των Halbwachs, Assmann, Connerton, Pier Nora, Astrid Erll,Michael Rothberg. Συζήτηση για τις ταινίες- Schindler’s List (1993), The Pianist (2002), Saving Private Ryan (1998), Full Metal Jacket (1987), Apocalypse Now (1979), Amen (2002)κ.α.

Συγγράμματα

• Stam R. (2004): Εισαγωγη Στη Θεωρια Του Κινηματογραφου, Αθήνα: Πατακη
• Thompson K., Bordwell D. (2011): Ιστορία του κινηματογράφου, Αθήνα: Πατάκης

• Επιστροφή στην αναζήτηση